Egzamin zawodowy wg podstawy programowej kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego z 2019 r. jest przeprowadzany dla:
- uczniów, którzy rozpoczęli kształcenie od 1 września 2019 r.
- absolwentów szkół, którzy rozpoczęli naukę nie wcześniej niż 1 września 2019 r.
- osób, które ukończyły kwalifikacyjny kurs zawodowy organizowany od 1 września 2020 r.,
- osób dorosłych, które ukończyły praktyczną naukę zawodu dorosłych lub przyuczenie do pracy dorosłych
- osób przystępujących do egzaminu eksternistycznego zawodowego, które
po 1 stycznia 2021 r. po raz pierwszy złożą wniosek o dopuszczenie do
egzaminu.
Dla osób, które kształcą się wg podstawy programowej obowiązującej od 1 września 2017 r., przeprowadzany jest egzamin w formule 2017.
Najważniejsze zmiany w formule 2019 egzaminu w odniesieniu do egzaminów przeprowadzanych w formułach 2012 i 2017 to:
- inne podstawy programowe, a tym samym inne kwalifikacje oraz zawody, w których przeprowadzany jest egzamin,
- obowiązkowość egzaminu dla uczniów i słuchaczy – nieprzystąpienie do egzaminu skutkuje nieotrzymaniem świadectwa ukończenia danego roku szkolnego lub semestru,
- część pisemna egzaminu przeprowadzana wyłącznie przy komputerze, za
wyjątkiem osób wnioskujących o dostosowanie warunków przeprowadzania
egzaminu,
- jawność zadań w części praktycznej egzaminu we wskazanych kwalifikacjach.
Egzamin zawodowy jest formą oceny poziomu opanowania przez osoby wiadomości i umiejętności z zakresu jednej kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie, ustalonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego.
Egzamin zawodowy składa się z części pisemnej i części praktycznej.
Część pisemna jest przeprowadzana w formie testu pisemnego z wykorzystaniem elektronicznego systemu przeprowadzania egzaminu zawodowego – tj. przy komputerze.
Część pisemna trwa 60 minut i przeprowadzana jest w formie testu składającego się z 40 zadań zamkniętych zawierających cztery odpowiedzi do wyboru, z których tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.
Dla osób, które wymagają dostosowania warunków i formy przeprowadzania egzaminu, egzamin może odbyć się z wykorzystaniem arkusza egzaminacyjnego w postaci wydrukowanej.
Część praktyczna egzaminu zawodowego polega na wykonaniu zadania lub
zadań egzaminacyjnych, których rezultatem jest wyrób, usługa lub
dokumentacja.
Wyróżnia się cztery modele praktycznej części egzaminu:
model w – gdy rezultatem końcowym jest wyrób lub usługa,
model wk – gdy rezultatem końcowym jest wyrób lub usługa, uzyskane z wykorzystaniem komputera,
model d – gdy jedynym rezultatem końcowym jest dokumentacja,
model dk – gdy jedynym rezultatem końcowym jest dokumentacja uzyskana z wykorzystaniem komputera.
W modelu części praktycznej w i wk przebieg oraz oczekiwane rezultaty wykonania zadania podlegają ocenie przez egzaminatora w trakcie trwania egzaminu lub bezpośrednio po jego zakończeniu.
W modelu d i dk rezultaty w formie dokumentacji są oceniane przez egzaminatorów po egzaminie.
Część praktyczna trwa nie krócej niż 120 minut i nie
dłużej niż 240 minut i jest przeprowadzana w formie testu
praktycznego, polegającego na wykonaniu przez zdającego zadania
egzaminacyjnego zawartego w arkuszu egzaminacyjnym na stanowisku
egzaminacyjnym.
Aby zdać egzamin zawodowy, należy uzyskać:
Wynik egzaminu zawodowego ustala i przekazuje komisja okręgowa.
Zdający, który zdał egzamin zawodowy w danym zawodzie, otrzymuje certyfikat kwalifikacji zawodowej, wydany przez komisję okręgową.
Egzamin jest bezpłatny dla absolwentów szkół i KKZ, którzy przystępują do egzaminu po raz pierwszy lub drugi.
Laureaci i finaliści turniejów i olimpiad tematycznie związanych z wybraną dziedzina wiedzy są zwolnieni z części pisemnej egzaminu zawodowego i na certyfikacie kwalifikacji zawodowej otrzymują najwyższy wynik.
Uczniowie, słuchacze, absolwenci, osoby, które ukończyły kwalifikacyjny kurs zawodowy, składają deklaracje przystąpienia nie później niż do :
a) dnia 15 września – jeżeli przystępują do egzaminu
zawodowego, którego termin główny został określony w komunikacie,
między 2 listopada a 28 lutego danego roku szkolnego;
b) dnia 7 lutego – jeżeli przystępują do egzaminu
zawodowego, którego termin główny został określony w komunikacie, między
1 kwietnia a 31 sierpnia danego roku szkolnego.
Osoby uczestniczące w kwalifikacyjnym kursie zawodowym, który kończy się nie później niż na sześć tygodni przed pierwszym dniem terminu głównego egzaminu zawodowego, również składają deklarację nie później niż do:
a) dnia 15 września – jeżeli przystępują do egzaminu
zawodowego, którego termin główny został określony w komunikacie,
między 2 listopada a 28 lutego danego roku szkolnego;
b) dnia 7 lutego – jeżeli przystępują do egzaminu
zawodowego, którego termin główny został określony w komunikacie, między
1 kwietnia a 31 sierpnia danego roku szkolnego.
Natomiast osoby przystępujące do egzaminu w trybie eksternistycznym składają wniosek o dopuszczenie do egzaminu do 7 lutego (jeśli zamierzają przystąpić do egzaminu w danym roku) lub do 15 września (jeśli zamierzają przystąpić w roku kolejnym).
źródło: na podstawie CKE